menu
Tekst: Hans van Andel

Analyse van pijnbeleving in relatie tot biomarkers bij patiënten met tekenbeetziektes voor en na antibioticabehandeling

Onderzoek door Kunal Garg e.a.

Het artikel ‘Biomarker-Based Analysis of Pain in Patients with Tick-Borne Infections before and after
Antibiotic Treatment’ van Kunal Garg en anderen werd gepubliceerd in het tijdschrift Antibiotics in juli 2024.
Dit artikel is daarvan een bespreking. Aan het slot staat een link naar de oorspronkelijke tekst.

 

Door teken overgebrachte ziektes, en dan vooral veroorzaakt door Borrelia, komen wereldwijd steeds vaker voor. De ziektes verlopen via verschillende stadia: in het begin lokaal, dan met een vroege verdere ontplooiing (na weken tot maanden) en vervolgens met een late verspreiding (na maanden tot jaren). In de eindfase leidt dit tot post-treatment Lyme disease Syndrome (PTLDS) ook wel chronische lymeziekte (CLD) genoemd, gekarakteriseerd door voortdurende niet specifieke multisysteemsymptomen, die zes maanden na antibioticabehandeling nog steeds voortduren. PTLDS beperkt het functioneren significant, waarbij 82-96% van de patiënten pijn heeft, door o.a. arthritis, gewrichtspijn en spierpijn. Ontstekingsmarkers (biomarkers) in het bloed, zoals CRP en TNF-alfa, wijzen op een doorlopende ontsteking, maar het mogelijke verband tussen chronische pijn en andere biomarkers is nog weinig onderzocht. De studie van Garg en collega’s onderzoekt het mogelijke verband tussen pijn en ontstekingsbiomarkers en de reactie op antibioticabehandeling bij patiënten (n=186) met een door teken overgebrachte ziekte die zijn behandeld in een Iers ziekenhuis. De ernst van de pijnervaring verminderde significant na behandeling met antibiotica, waarbij de mediane pijnscore van 7 naar 5 ging (U= 27215,50, p < 0.001) (figuur 1). De suggestie wordt gewekt dat er een blijvend effect is van de antibioticabehandeling. Leeftijd en geslacht hadden geen invloed op de pijnbeleving voor en na de behandeling. In de studie werden ook correlaties gevonden tussen pijnbeleving en biomarkers als transferrine, CD4%, bloedplaatjes en neutrofiele cellen (tabel 1). Maar variaties in deze biomarkers voorspelden niet of de pijn anders werd beleefd. De bevindingen laten zien dat de betreffende biomarkers niet kunnen voorspellen of er verandering in pijnbeleving zal optreden, wat mogelijk komt door de ondermijnende belasting door de stress van de steeds wisselende symptomen op het lichaam bij mensen met CLD. Een andere factor waardoor het verband lastig is vast te stellen: er zijn mensen die snel reageren op de antibiotica (early responders), maar er zijn ook mensen die pas na langere tijd verbetering melden (late responders). Ook is het complexe mechanisme tussen pathogenen en biomarkers, waardoor pijnbeleving ontstaat tijdens een infectie, nog grotendeels onbekend.

De zoektocht naar harde ‘pijn-biomarkers’ in het bloed wordt  gehinderd door het subjectieve karakter van pijnbeleving.

Naast de subjectiviteit van de pijnbeleving van de betrokkene speelt soms ook het fenomeen ‘gaslighting’ een rol. Daarbij   worden de symptomen niet op juiste waarde geschat.  Ook worden er andere oorzaken aan toegeschreven  (bijvoorbeeld leeftijd, of ’het zit tussen de oren’).

Nader onderzoek is hard nodig om verdere duidelijkheid te krijgen en op termijn te komen tot een mogelijke behandeling van pijn op basis van biomarkers, door verbeterde diagnostiek en meer geïndividualiseerde behandelmethodes. Dat in deze open-labelstudie relaties werden gevonden is bemoedigend.

De studie benadrukt dat het belangrijk is om mensen passende antibioticabehandeling te geven en niet slechts te focussen op de pijn met pijnstillers. Het is immers een mensenrecht om zo goed mogelijk behandeld te worden en niet onnodig pijn te lijden.

Er zijn wel beperkingen te melden bij deze studie: bijvoorbeeld dat er 186 mensen meedoen. Dat lijkt veel, maar het is onduidelijk of dit een goede representatie is voor alle mensen met lyme. Ook is er in deze studie geen controlegroep. Het invullen van de pijnvragenlijst kan in psychologische zin beïnvloed zijn door de behandeling met antibiotica, en er was geen dubbelblinde placebogroep om dit mogelijke placebo-effect te ondervangen.

Waar het artikel verder geen antwoord op geeft, is de vraag of een pijnbeleving van 7 (ernstig) veel verschilt van een pijnbeleving van 5 (hinderlijk). Ook is het onduidelijk of een pijnbeleving van 5 na verloop van tijd niet toch zwaar gaat wegen voor de patiënt.

Lees hier het volledige artikel.