Herontdekt middel kan ziekte van Lyme uitroeien

Kurkentrekker

Effectief tegen spirocheten

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door bacteriën van de soort Borrelia burgdorferi, die vooral voorkomen in wilde muizen. Teken die zich op deze muizen voeden raken geïnfecteerd en kunnen vervolgens andere dieren besmetten, waaronder mensen.

Het team van Lewis ontdekte tijdens het onderzoek dat de chemische stof hygromycine A behoorlijk effectief was in het doden van de bacteriestam waartoe B. burgdorferi behoort, spirocheten genoemd. Spirocheten hebben de vorm van een kurkentrekker en kunnen zich letterlijk ingraven in weefsel. ‘Het zijn behoorlijk vervelende ziekteverwekkers’, aldus Lewis. Deze bacteriestam veroorzaakt bijvoorbeeld ook ziekten als syfilis.

Herontdekt middel kan ziekte van Lyme uitroeien — Spirocheten hebben de vorm van een kurkentrekker, waarmee ze zich in een weefsel kunnen boren. Beeld: Public Health Image Library/CDC-PHIL-6631/PD-USGov-HHS-CDC.

mogelijk nieuwe lyme behandeling

Beter voor de darmflora

De behandeling van de ziekte van Lyme bestaat nu voornamelijk uit een kuur met breedspectrum-antibiotica, zoals doxycycline, die een heel scala aan bacteriën doden. Ze doden ook de bacteriën die zich in je darmen bevinden, je darm-microbioom, wat een hele hoop nieuwe ziektesymptomen kan veroorzaken, waaronder diarree. Ook kan zo’n aspecifieke antibioticakuur leiden tot het ontwikkelen van antibioticaresistentie.

Het feit dat hygromycin A specifiek werkt tegen de lymebacterie en niet tegen allerlei andere bacteriën, maakt dat dit middel waarschijnlijk het microbioom, de darmflora, niet beschadigt en dan goed verdragen zal worden door veel patiënten en minder bijwerkingen zal hebben dan de huidige antibiotica, die veel breder werken.

Voeding

Lyme uitroeien via voeding aan muizen

De behandeling met hygromycine A die bij deze studie werd toegepast, had geen schadelijke bijeffecten voor de muizen – hoe hoog de dosis ook was. ‘Het is ontzettend veilig, dat komt niet vaak voor’, aldus Lewis.

Behalve dat het middel direct werd toegediend, voegde het onderzoeksteam het ook toe aan het eten van de geïnfecteerde muizen. Ook nu bleek het middel succesvol in het doden van B. burgdorferi-bacteriën. In theorie zou dit kunnen betekenen dat het plaatsen van dit voedsel in natuurgebieden de ziekte van Lyme daar zou kunnen uitroeien.

Tien jaar geleden werd er al soortgelijk veldonderzoek gedaan, maar toen met voedsel waaraan doxycycline was toegevoegd. Het onderzoek bleek heel succesvol, zegt Lewis. Toch is het niet gewenst om dit middel in de natuur te verspreiden, want veel micro-organismen zouden zo antibioticaresistentie kunnen ontwikkelen.

Resistentie

Lage kans dat borrelia resistent wordt tegen hygromycine A

Het onderzoek van Lewis suggereert dat het heel moeilijk is voor B. burgdorferi-bacteriën om resistentie te ontwikkelen tegen hygromycine A. Het middel lijkt namelijk enorm op belangrijke voedingsstoffen die de bacteriën niet zelf kunnen aanmaken. Ze moeten deze voedingsstoffen dus opnemen uit hun omgeving. Daar hebben ze een specifieke transporter voor in hun celmembraan. Mutaties in deze transporter blokkeren dus ook de toevoer van deze voedingsstoffen.

Hoewel er op dit moment ook vaccins tegen de ziekte van Lyme worden ontwikkeld, zou het natuurlijk beter zijn om de ziekte in zijn geheel uit te roeien. Dit antibioticum moet nog uitgebreid worden onderzocht bij mensen en als dat gunstig verloopt moet het in productie worden genomen. Het is goed om te weten dat deze stappen jaren zullen duren.

Kim Lewis en zijn team hebben dit overgedragen aan biotech bedrijf FlightPath. Zij zijn gespecialiseerd in de ziekte van Lyme. Het bedrijf is in de VS nu de papieren op orde aan het brengen om toestemming te krijgen het middel hygromycine A bij mensen te testen.

Bronnen

De resultaten van dit onderzoek dat meerdere jaren heeft geduurd zijn woensdag gepubliceerd in het invloedrijke wetenschappelijke tijdschrift Cell. Dat lees je hier:

https://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(21)01058-8

Bronnen die wij hebben gebruikt voor dit artikel:

Herontdekt middel kan ziekte van Lyme uitroeien

Preventing chronic lyme disease

Terug naar nieuwsoverzicht